Elektrolity są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Możemy je przyjmować w różnych postaciach i z różnymi pokarmami. Jakie napoje mają ich najwięcej? Postanowiliśmy pochylić się nad tym zagadnieniem.
Co to są elektrolity i jak działają na organizm?
Elektrolity to cenne minerały, które występują w naszych ciałach. Znajdują się one np. w płynach tkankowych i krwi. W organizmie człowieka występuje sześć elektrolitów i są nimi: jony soli (sód, chlor), wapń, fosfor, magnez i potas. Każdy z nich odpowiada za inne zadania i niezwykle ważne jest, żeby dbać o ich prawidłową zawartość, by utrzymać równowagę gospodarki wodno-elektrolitowej.
Elektrolity odgrywają kluczową rolę w organizmach żywych, kontrolując m.in. przewodzenie impulsów nerwowych i pracę układu nerwowego. To dzięki nim organizm reguluje ciśnienie krwi oraz utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową.
Niedobór elektrolitów – przyczyny i objawy
Niedobór elektrolitów będzie objawiać się w różny sposób – wszystko zależy od tego, jak duże nasz organizm ma zapotrzebowanie na dany elektrolit. Często do braków prowadzi źle dobrana dieta, wzmożona aktywność fizyczna i wysokie temperatury. Również po nadmiernym spożyciu alkoholu występują znaczące braki elektrolitów w organizmie, a ich niedobór jest bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia.
Niedobór wapnia objawi się zaburzeniami pracy serca i problemami z krzepnięciem krwi. Brak potasu wywoła bóle głowy, skurcze mięśni oraz negatywnie wpłynie na utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Magnez, podobnie jak wapń, w zbyt małej ilości spowoduje zaburzenia rytmu serca, a także wywoła bóle mięśni różnych partii ciała i zawroty głowy.
Niedbanie o sód sprawi, że zwiększy się ryzyko odwodnienia organizmu, gdyż to właśnie ten elektrolit jest w głównej mierze odpowiedzialny za utrzymanie gospodarki wodno-elektrolitowej. Wpłynie on też negatywnie na ciśnienie krwi. Niedobór fosforu może wywołać drżenie mięśni, natomiast chloru – problemy z trawieniem.
Niezależnie od stopnia niedoboru, z pewnością odczujemy ogólne osłabienie i nudności. W absolutnie skrajnych przypadkach może dojść także do wymiotów lub zaburzeń świadomości. Jasno zatem widać, że elektrolity i ich prawidłowy poziom w organizmie, to kwestia priorytetowa dla naszego zdrowia. Jak zatem o nie zadbać i przyjmować w odpowiednich ilościach?
Pokarmy bogate w elektrolity i sposoby na uzupełnienie elektrolitów
W codziennej diecie każdej osoby znajdują się potrawy, owoce i warzywa, które mają w sobie bogactwo elektrolitów. Nie każdy jednak zdaje sobie z tego sprawę, lecz dokładna wiedza nie jest nam zazwyczaj potrzebna, żeby utrzymywać elektrolity na odpowiednim poziomie. Dopiero w przypadku niedoborów powinniśmy zwracać uwagę na to, co jemy i pijemy.
Dobrym i szeroko dostępnym źródłem potasu są marchewki i pomarańcze. Warto też wiedzieć, że wiele warzyw i owoców ma w sobie zarówno potas, jak i magnez. Przykładem mogą być pomidory, cukinia czy szpinak. Ten ostatni zawiera również wapń, który znajdziemy też w jogurcie naturalnym czy brązowym ryżu. Magnez i potas znajdziemy jeszcze w dyni, zarówno w postaci miąższu, jak i nasion.
Gdzie szukać sodu? Odpowiedź jest bardzo prosta – sód znajdziemy w soli kuchennej i wszelkich produktach ją zawierających.
Wapń jest szeroko dostępny w nabiale – jogurtach, serach i mleku. Chlor znajdziemy w owocach morza, a fosfor w mięsie (drób, wołowina, wieprzowina) i jajkach.
Nie jest zatem trudno uzupełnić wszystkie elektrolity, gdyż występują one w bardzo popularnych produktach, które stanowią podstawę diety każdego człowieka. Mało tego, wiele z tych owoców i warzyw dodatkowo zaneguje niedobór witamin, dzięki czemu również ich nam nie zabraknie.
Jak zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu?
Odwodnienie jest tak samo niebezpieczne dla organizmu, jak niedożywienie. Elektrolity odgrywają kluczową rolę w procesie nawadniania i są równie istotne, co sama woda. Dlaczego? Głównie dlatego, że nasz organizm wraz z płynami (np. pocąc się) traci też elektrolity, których skutki niedoborów omawialiśmy wcześniej. Stąd też szalenie ważne jest, by ich poziom był zawsze odpowiedni, szczególnie gdy grozi nam odwodnienie.
Elektrolity do picia znajdziemy w prawie każdej aptece. Takie produkty różnią się między sobą składem i formą. Zazwyczaj są to tabletki musujące do rozpuszczania w wodzie. Takie preparaty nawadniające często są jednak średnie w smaku, a wielu osobom przeszkadza proszek, który osadza się na dnie szklanki. Możemy także stosować elektrolity w tabletkach do połknięcia, jako uzupełnienie diety ubogiej w dane składniki. Jest to rozwiązanie często stosowane w przypadku osób uczulonych na dane produkty lub niemogących spożywać konkretnych rzeczy przez np. chorobę.
Innym rozwiązaniem są napoje, które same w sobie mają sporo elektrolitów i to właśnie o nich chcielibyśmy więcej powiedzieć, gdyż ich forma (i smak) są zdecydowanie bardziej dostępne dla przeciętnego człowieka. Do tego tabletki musujące często są drogie, a bez problemu można znaleźć znacznie tańsze alternatywy.
Suplementacja elektrolitów – elektrolity do picia
Jak nietrudno się domyślić – sporo elektrolitów znajdziemy w sokach z warzyw i owoców. Dla przykładu, sok pomidorowy jest bogaty w sód i potas. Spożywanie mleka będzie dobrym rozwiązaniem dla uzupełnienia wapnia i magnezu. Natomiast woda kokosowa może pochwalić się zawartością każdego z tych czterech elektrolitów.
Bardzo popularne, szczególnie wśród osób aktywnych sportowo, są napoje elektrolitowe i izotoniki. W zależności od składu mogą mieć one różne elektrolity, lecz przeważnie jest ich maksymalnie dwa lub trzy.
Wszystkie te napoje łączy jeden element – w żadnym z nich nie występuje wszystkie 6 elektrolitów. Wyjątkiem jest Gaminate Hydration, pierwszy izotonik na rynku, który nie zawiera cukru, jednocześnie posiadając wszystkie 6 elektrolitów w porcji. Dzięki temu idealnie nadaje się do intensywnych treningów, przebywania w wysokich temperaturach lub w przypadku niedoboru któregoś z elektrolitów. Mało tego, jest to obecnie najlepiej nawadniający napój, który można pić codziennie. Indeks nawodnienia dla Gaminate Hydration potwierdzony badaniami klinicznymi to aż 1,42! Dla porównania – indeks nawodnienia dla wody to 1,00, herbaty 1,05, coli 1,09 a soku pomarańczowego 1,25.
Gaminate Hydration może zastąpić elektrolity w tabletkach i być dla nich znacznie lepszą alternatywą, jednocześnie bardziej przystępną smakową. Obecnie dostępne są aż cztery smaki: cytryna, malina, wiśnia-arbuz i owoce egzotyczne.
Kiedy należy uzupełnić elektrolity?
Są sytuacje, w których należy szczególnie dbać o poziom elektrolitów w organizmie, gdyż znacznie szybciej dochodzi do ich utraty. Mowa tutaj np. o intensywnym treningu. Wtedy to też nasz organizm znacznie bardziej się poci, przez co tracimy i płyny, i elektrolity. Z tego też powodu niezwykle ważne jest, by podczas uprawiania sportu mieć przy sobie napój, który uzupełni nasze niedobory. Pozwoli to nie tylko poczuć nam się lepiej, lecz także zminimalizować ryzyko kontuzji.
Kolejną sytuacją wzmożonej utraty elektrolitów jest okres karmienia piersią. Organizm wtedy produkuje mleko, które zawiera m.in. wapń, a ten przecież nie pojawia się magicznie, tylko jest pobierany z organizmu matki.
Stosować elektrolity powinniśmy także podczas wszelkiego rodzaju chorób. Szczególnie uważać musimy podczas biegunki, kiedy to nie tylko intensywnie się pocimy, lecz również tracimy więcej elektrolitów podczas czynności fizjologicznych. Podczas biegunki bardzo często zalecane są nawadniające tabletki musujące, pomagające organizmowi poradzić sobie z odwodnieniem i utraconymi elektrolitami.
Elektrolity na kaca
Kac spowodowany jest nadmiernym spożyciem alkoholu, który wypłukuje elektrolity z naszego organizmu. To między innymi dlatego źle się czujemy, boli nas głowa czy występują nudności. Jak sobie z tym poradzić? Możemy stosować różne preparaty, np. tabletki musujące, jednakże świetnym rozwiązaniem w lepiej dostępnej formie jest Gaminate Hydration. Działa on natychmiast i uzupełnia braki każdego elektrolitu w naszym organizmie.
Dzięki temu możemy poczuć się lepiej i nie odczuwać efektów kaca. Podziękują za to szczególnie osoby pracujące, które nie mogą sobie pozwolić na dzień wolny lub obniżenie swojej efektywności w miejscu pracy.
Czy nadmiar elektrolitów jest zagrożeniem?
Powiedzmy, że regularnie przyjmujemy elektrolity w tabletkach musujących, pożywieniu i różnych napojach. Czy zatem nadmiar elektrolitów jest czymś szkodliwym i może nam zagrozić? Oczywiście, że tak. Posiadanie w swoim ciele zbyt dużej ilości sodu może prowadzić do zatrzymania płynów i obrzęków, a fosforu do zaburzeń metabolicznych oraz osłabienia kości.
Z reguły ciężko jest jednak posiadać elektrolity w zbyt dużej ilości, gdyż organizm ma wiele skutecznych mechanizmów pozbywania się ich nadmiaru. Przypadkowo raczej do przedawkowania nie doprowadzimy. Jeśli jednak będziemy spożywać elektrolity w tabletkach musujących, dodatkowo pijąc wiele soków owocowych i spożywając pokarmy bogate w elektrolity – do tej sytuacji może dojść, lecz będzie to wtedy intencjonalne, gdyż w “normalnych” warunkach nikt tak nie postępuje.
Dlaczego ważne jest, abyś miał wystarczająco dużo elektrolitów w swojej diecie?
We wcześniejszej części tekstu omawialiśmy, jak elektrolity są istotne dla człowieka. Wpływają one na układ nerwowy, impulsy elektryczne, ciśnienie krwi i znacznie, znacznie więcej. Warto jednak wiedzieć, że zapotrzebowanie na nie wzrasta razem z wiekiem. U osób starszych niejednokrotnie można zaobserwować brak uczucia pragnienia, co przekłada się na mniejszą ilość przyjmowanych płynów. To zaś w efekcie może wiązać się z zawrotami głowy czy osłabieniem. Stąd też niezbędne jest przykładanie uwagi do elektrolitów, gdyż ich rolą jest kontrola i wsparcie większości układów wewnątrz człowieka.
Jakie są dobre elektrolity?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystkie dostępne elektrolity są istotne dla naszego organizmu i odpowiadają za szereg różnych zadań. Stąd też istotne jest, żeby spożywane przez nas napoje czy przyjmowane tabletki musujące były wypełnione różnymi elektrolitami, a nie tylko jednym czy dwoma. Wspomoże to więcej obszarów naszego ciała i lepiej wpłynie na równowagę wodno-elektrolitową.
